Verduurzaming
Steeds meer gemeenten stellen zichzelf ten doel om in 2040 of 2050 energieneutraal te zijn. Verduurzaming van de bestaande gebouwen- en woningvoorraad is noodzakelijk om die doelstelling straks ook te halen.
In de regel staat verduurzaming gelijk aan het terugdringen van het energieverbruik. Voor ons is dat een te eenzijdige benadering, een die bovendien sterk doet denken aan de isolatiegolf van de jaren 80. In de nasleep van de tweede oliecrisis werd toen menig wooncomplex voorzien van kunststof kozijnen met dubbel glas, dakisolatie en buitengevelisolatie met gevelstuc. Het waren technisch gestuurde oplossingen met een pover architectonisch resultaat en een -naar nu blijkt- beperkte houdbaarheid. Kortom, die ingrepen waren allesbehalve duurzaam.
Het gaat dus om meer dan techniek. Andere thema's binnen het architectonische domein zijn minstens zo belangrijk, misschien nog wel belangrijker. Situering en adaptief vermogen, ofwel de mate waarin gebouwen en wooncomplexen in staat zijn uiteenlopende programma's te huisvesten, zijn immers meer bepalend voor de toekomstige marktpositie dan het huidige energieverbruik: gebruik gaat voor verbruik!
Duurzaamheid van de verschijning vertegenwoordigt een zachtere waarde, namelijk de betekenis van gebouwen voor de cultuur en het collectieve geheugen van de stad. Het vraagt om een zorgvuldige en behoedzame omgang met het bestaande.
Maar hoever ga je met verduurzaming? Wij benaderen dit vraagstuk pragmatisch. Waarschijnlijk wordt NulopdeMeter de standaard, vanwege de investeringen is het een utopie te veronderstellen dat de gehele woningvoorraad in een keer naar dat niveau kan worden opgetild. Goede tussenstappen zijn nodig. De eerste stap evenwel is een goede stedenbouwkundige en architectonische analyse. Die toont aan in hoeverre gebouwen en wooncomplexen over voldoende intrinsieke kwaliteiten beschikken om ook in de toekomst een sterke marktpositie in te nemen. Het klinkt paradoxaal, maar het is verstandig om de grootste investeringen voor het beste deel van de voorraad te reserveren. Bestaat twijfel over de toekomstwaarde, dan kan bij verduurzaming beter op een lager ambitieniveau worden ingezet. Door het geïnvesteerd vermogen in eerste instantie te beperken blijven in de toekomst alle opties open.
Onze kennis van de bestaande woningvoorraad en onze ruime ervaring met renovatie stellen ons in staat om verduurzaming als integraal onderdeel van de ontwerp- en of onderzoeksopgave te benaderen.